Potentieel en limieten van vertaalkritiek

Gastcollege met Anja van de Pol-Tegge (Vrije Universiteit Brussel en Heinrich-Heine-Universität Düsseldorf).

Het gastcollege vindt plaats in het kader van het college Deontologie in de Master Vertalen maar is open voor alle geïnteresseerden.

Literaire vertalingen worden jaar na jaar in een groot aantal geproduceerd en op de boekenmarkt als vanzelfsprekend beschouwd. Hoe kunnen we echter de kwaliteit van deze vertalingen – en van de beslissingen die tijdens het vertaalproces werden genomen – beoordelen? En wat zijn de verifieerbare en methodische criteria waarmee we rekening moeten houden? In dit college wordt ingegaan op deze vragen en toegelicht wat de verschillende vormen en uitdagingen zijn van een ‘vertaalkritiek’. Aan de hand van casestudies worden twee verschillende perspectieven voor de evaluatie van literaire vertalingen gepresenteerd. Met de focus op de ‘equivalentie’ van bron- en doeltekst wordt vooreerst het systematisch model van een ‘Translation Quality Assessment’ van Juliane House besproken. Met de focus op de ‘vertaalstrategie’ wordt vervolgens het programmatische model van imagologie dat door Hugo Dyserinck in de vergelijkende literatuurwetenschappen werd ontwikkeld als een vertaalkritische invalshoek toegepast. We zullen samen nagaan of deze evaluatiemodellen geschikt zijn voor literaire vertalingen.

Wanneer: Donderdag 13 december 2018 – 12.00-14.00

Waar: Vrije Universiteit Brussel, Pleinlaan 2, 1050 Brussel, lokaal D.3.14

Voor meer informatie: sonja.lavaert@vub.be

Miriam Van hee in gesprek met haar vertalers Daniel Hugo en Philippe Noble

Op maandag 19 november (14u-15.30u) heeft in Poëziecentrum (Vrijdagmarkt, Gent) een gesprek plaats tussen Miriam Van hee en twee vertalers van De bramenpluk: Philippe Noble (Frans) en onze “vertaler op campus” Daniel Hugo (Afrikaans).

De bramenplukIn plaas van die stilte. ’n Keuse uit die gedigteLa cueillette des mûres

Moderatoren: Désirée Schyns (Vakgroep Vertalen, Tolken en Communicatie) en Yves T’Sjoen (Vakgroepen Letterkunde & Talen en Culturen).

Met steun van de onderzoeksgroepen: CLIV (Centrum voor Literatuur in Vertaling, UGent-VUB), TRACE, POWEZIE en Gents Centrum voor het Afrikaans en de Studie van Zuid-Afrika (UGent).

Met dank aan de vakgroepen VTC en Letterkunde (UGent).

Iedereen van harte welkom.

De ‘getuigenis’ van de dader Trauma, stem en vertaling

Gastcollege met Anneleen Spiessens (postdoctoraal researcher in het Departement Vertalen, Tolken en Communicatie van de Universiteit Gent)

Het gastcollege vindt plaats in het kader van het college Deontologie in de Master Vertalen maar is open voor alle geïnteresseerden.

Welke ethische en taalkundige moeilijkheden duiken op bij het uitgeven en vertalen van daderverhalen over genocidair geweld? In dit college zal worden gefocust op de autobiografie van Auschwitz-kampcommandant Rudolf Höss en de interviews die de Franse reporter Jean Hatzfeld afnam van Rwandese Hutu’s in de gevangenis van Rilima. Het verhaal van de dader kan worden gezien als een extreme vorm van getuigenis, in die zin dat het niet alleen de grenzen opzoekt van wat ethisch-moreel aanvaardbaar of zelfs geloofwaardig is, maar ook omdat het niet lijkt te beantwoorden aan het ‘genre’ van de getuigenis. Als we de term ‘getuigenis’ al kunnen gebruiken voor teksten die zo weinig ontwrichting, zo weinig trauma uitdrukken, in tegenstelling tot de verhalen van overlevenden. De daderteksten zijn waardevol en veelzeggend, juist omwille van wat er niét staat: de termen die de spreker niet gebruikt, de gedachten die hij niet formuleert, de emoties die hij niet verwoordt. Het niet-traumatische karakter van de ‘getuigenis’ heeft gevolgen voor het taalgebruik (gedetailleerd en klinisch volgens de uitgevers van Höss) en de ‘stem’ van de spreker (monotoon, volgens Hatzfeld). Dat aspect van het daderdiscours interpreteren, weerspiegelen en betekenis geven vormt een grote uitdaging voor iedereen die betrokken is bij het tot stand komen van de uiteindelijke ‘getuigenis’, en in het bijzonder voor de vertaler.

Wanneer: Donderdag 29 november 2018 – 12.00-14.00

Waar: Vrije Universiteit Brussel, Pleinlaan 2, 1050 Brussel, lokaal D.3.14

Contactsonja.lavaert@vub.be

CERES Seminar: “Advocaat van Hitler”: vertaler Mario Molegraaf over zijn recente vertaling van Mein Kampf

Datum: 21 november, 10.30u
Plaats: KU Leuven Campus Brussel, Hermesgebouw, lokaal 4212

Vertaler Mario Molegraaf vertelt over zijn vertaling van Hitler’s Mein Kampf (Mijn Kamp, Prometheus, 2018). Hij zal het hebben over de ethische dilemma’s die opdoken tijdens het vertaalproces en over specifieke vertaalproblemen.

Het seminarie verloopt in het Nederlands. Deelname is gratis, maar geïnteresseerden dienen hun aanwezigheid te bevestigen aan tom.toremans@kuleuven.be en ontvangen voorbereidende lectuur.